عبدالله مرادی – گروه گزارش
«شیر» از واژه‌های پر تکرار در ادبیات فارسی است که با دقت توجه به جمله‌ای که در آن به کار می رود باید نوع آن را تشخیص بدهیم. در صنایع ادبی گاهی ایهام ما را با چالشی مواجه می‌کند که این کلمه با کدام معنی دور یا نزدیک آن بکار رفته است. هم اکنون در کرمانشاه این کلمه با چالش بزرگتری مواجه است. شیر خوراکی که توصیه می‌شود برای سلامتی مفید می‌باشد شیر محلی و سنتی است یا شیر پاستورریزه و فرآوری شده؟
لبنیات سنتی دارای بار میکروبی بی‌شمارند
رئیس انجمن کارخانه های شیر و لبنیات استان کرمانشاه در نشستی که استاندار کرمانشاه با اعضای هیئت رئیسه خانه صنعت و معدن استان کرمانشاه داشت گفت: طی سالیان اخیر لبنیات صنعتی در کرمانشاه از بین رفته است و غیر از بیستون و مانیزان مابقی برندها تولید آنچنانی ندارند.
سید مهدی افخمی مهمترین دلیل رکود لبنیات صنعتی را وجود لبنیاتی‌های سنتی دانست که در هر کوی و برزنی قارچ‌گونه سبز می شوند و محصولات لبنی تولید می‌کنند.
او تنها نظارت بر این واحدهای صنفی را گرفتن کارت بهداشت کار زیر نظر اداره بهداشت دانست.
هرچند که او معتقد است بحث امنیت شغلی مانع تعطیل کردن این واحدها شده است اما استاندار کرمانشاه کیفیت و خوشمزه‌گی را عامل استقبال مردم و ترویج لبنیات سنتی می‌داند.
افخمی مدعی است که این لبنیات خوشمزه بسیار بسیار مضرتر است و گفت: بو و طعم به صورت شیمیایی ایجاد می‌شود و به ماست،کره حیوانی و شیرهایی زده می شود که کارخانجات لبنی آنها را دریافت نمی کنند و برگشت می‌خورد و وارد عرصه سنتی می شود.
او معتقد است که شیرهای ارزان قیمت عرضه شده در واحدهای سنتی آلودگی فراوان با بار میکروبی غیر قابل شمارش دارند.
استاندار کرمانشاه نیز با انتقاد از واحدهای صنعتی گفت: ماست و دوغی که می خوریم فقط به نیت لبنیات می‌خوریم و معلوم نیست چه چیزی می‌خوریم.
لبنیات پاستورریزه را با نیت لبنیات می‌خوریم
بهمن امیری‌مقدم با تاکید بر اینکه کیفیت و نظارت‌ها بر واحدهای تولیدی کم است گفت: کم فروشی و کم کیفیتی به کارخانه ها لطمه زده است وقتی گاهی مجبور به مصرف لبنیات می‌شویم از خوردن آن پشیمان می‌شویم.
افخمی این تولیدات را مطابق فرمولاسیون و پروانه‌های ساخت مطابق استانداردها و نظارت‌های غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی می‌داند و می‌گوید: اداره استاندارد با یک تفسیر و قانون خودش را از نظارت بر واحدهای صنفی کنار کشیده، چون در قانون گنجانده نشده است ما هیچ نظارتی بر این واحدها نمی توانیم داشته باشیم. افخمی با اشاره به اینکه از ۲۲ واحد دارای پروانه بهره برداری محصولات لبنی در کرمانشاه تنها ۴ واحد فعال است گفت: با وجود اینکه طی ۵سال اخیر ۴واحد بزرگ دامپروری بالای هزار راس به بهره برداری رسیده است که به واسطه نبود واحدهای فرآوری در کرمانشاه تولیدات خود را به استان‌های آذربایجان شرقی، تهران، همدان و خوزستان انتقال می دهند. اگر حمایتی صورت بگیرد می‌توان واحدهای تولیدی راکد را به چرخه تولید برگرداند .
مواردی که از عدم نظارت و کیفیت محصولات لبنی چه در کارخانجات و چه در صنوف مورد بحث قرار گرفت، نظارت دانشگاه علوم پزشکی در معاونت غذا و دارو معاونت بهداشتی را به چالش کشید: به همین خاطر گفت و گویی با معاونین دانشگاه علوم پزشکی در این دو حوزه داشته‌ایم که در ادامه می‌آید: معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه متاسفانه پس از چنیدن بار هماهنگی و تماس از طریق خبرنگار و روابط عمومی دانشگاه حاضر به گفت‌وگو نشد و تنها به ارسال یک متن تایپی به روابط عمومی دانشگاه بسنده کرد!!
در این متن آمده است: مکان عرضه مواد لبنی جز اماکن حساس از نظر مواد غذایی محسوب می شود و باید حداقل ماهی یکبار مورد بازدید و بررسی قرار بگیرد. فرایند صدور مجوز کسب و فعالیت این واحدها بر اساس قانون نظام صنفی و از طریق صنف خواربار و لبنیات فروشی انجام می شود.
در این متن آمده است: در چهار حوزه بهداشت فردی پرسنل بهداشت ساختمان بهداشت ابزار و ایمنی مواد غذایی مورد بازدید قرار گرفته و بعد از تکمیل مدارک و تایید مکان صلاحیت بهداشتی به صنف مربوطه اعلام می‌گردد.
در این متن ارسالی نظارت بر شیر خام مصرفی را برعهده دامپزشکی دانسته اند وافزوده‌اند: باید حتماً تاییدیه سلامت شیر مصرفی صادر شود. در مرحله بعد از تولید مسئولیت نظارت را بازرسان بهداشت محیط می باشد که بر اساس برنامه ریزی و هماهنگی انجام شده معاونت غذا و دارو نمونه برداری از فرآورده های تولیدی انجام و به آزمایشگاه ارسال می‌گردد.
در متن ارسالی معاونت بهداشتی دانشگاه با اشاره به اینکه در سطح شهر کرمانشاه ۸۰ واحد و در سطح استان ۲۳۲ واحد عرضه لبنیات سنتی فعال می باشد از آمار برداشت حدودی ۳۰ نمونه از سطح عرضه اشاره شده است که هم از نظر میکروبی و هم از نظر شیمیایی مورد آزمایش قرار گرفته است.
در این متن با ابراز خوشحالی آمده است که جز در دو مورد میکروبی، آلودگی خاصی مشاهده نگردیده است.
در بخش دیگری از این متن تاکید شده است که در صورت آلودگی شیر و فرآورده‌های خام بیماری هایی همچون تب مالت، بیماری های روده‌ای و همچنین بیماری انگلی ممکن است به مصرف کننده منتقل شود. از آنچه در این متن در خصوص اماکن غیرمجاز آمده این معاونت به این بسنده کرده است که اماکن غیر مجاز از سوی بازرسان بر اساس گزارشات مردمی ثبت شده و در سامانه ۱۹۰اطلاع رسانی وزارت بهداشت بازرسی می شود که طی سال گذشته و از ابتدای سال تاکنون حدود ۳ تن شیر، روغن حیوانی و فراورده‌های دیگر کشف و با دستور قضایی معدوم گردیده است.
ما فکر می کنیم با توجه به تنوع محصولات لبنی و تکثر واحدهای صنفی تنها ۳۰ نمونه برداری برای ۹ ماه از سال رقم بسیار پایینی بوده و قابل اتکا نمی‌باشد.
معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه نیز با اشاره به اینکه ۶ واحد فعال و چند واحد نیمه‌فعال صنعتی لبنیات در استان کرمانشاه داریم تاکید کرد:کارخانه ها هنگام نظارت با توجه به اصولی که در آنجا رعایت می شود همچون ساختار و وضعیت داشتن آزمایشگاه و … طبقه بندی می‌شوند و بر همین اساس فاصله زمانی و بازدید نیز تعیین می گردد.
دکتر مهدی مجرب گفت: شیر خام تا درب کارخانه زیر نظر دامپزشکی و در زمان ورود به کارخانه و در مراحل مختلف تولید زیر نظر مدیر کنترل کیفی کارخانه به نمایندگی از معاونت غذا و دارو و بازرسان، نظارت می شود و حتی خارج از کارخانه و حین توزیع نیز در بازار مورد نظارت معاونت غذا و دارو است. او با استناد به تمام نتایج آزمایشگاهی و بازرسی هایی که از نمونه برداری ها به دست آمده است وضعیت شیر کرمانشاه را خوب ارزیابی کرد و بیان داشت: اگر سال‌های گذشته شیر مصرفی از مراکز جمع آوری تامین می شد در حال حاضر شیر خام کاملا از دامداری های صنعتی تامین می‌شود که پس از دریافت گواهی تایید سلامت دامپزشکی آزمایشهای اولیه نیز بر روی آن انجام می گیرد.
مجرب این اطمینان را می دهد که حتی آزمایش سموم و آنفلاتکسین را بر روی شیر خام و حتی پاستوریزه تولیدی در استان انجام می دهند.
او با بیان اینکه آزمایشگاه‌های این معاونت مورد تایید سازمان غذایی کشور و بسیار دقیق است تاکید کرد: محصولات کرمانشاه از لحاظ کیفی کمترین مشکل و کمترین عدم انطباق را در بین دیگر محصولات لبنی کشور دارند.
