عبداله مرادي – گروه اجتماعي
دلهره در چشمان دکتر نمايان بود. نگران بود ، نگران اين که تمام زحمات و تلاش‌هاي خود و تيم تحقيقاتي اش جواب ندهد. نيلوفرهايي را که پس از کشت بافت و سه سال پرورش در دانشکده کشاورزي دانشگاه رازي امروز آورده بود که در درياچه سراب نيلوفر بکارد . درياچه اي که روزگاري پوشيده از اين گلها بود و نام اين گل برندي شده بود براي کرمانشاه و اين درياچه.
در جلسه‌اي که در فرمانداري کرمانشاه تشکيل شده بود مقرر شد هرينه هاي انجام اين تحقيق و زنده کردن نيلوفر به تيم تحقيقاتي دکتر کهريزي پرداخت شود که او پس از چنديدن بار مراجعه و شنيدن جوابهاي سربالا از اين کمک نا اميد شد و خودش همه هزينه ها را تقبل کرد .
روز اولي که به همراه غواص نام آشنا و توانمند کرمانشاهي براي کشت نيلوفر رفته بوديم بارش باران اجازه رفتن درون آب و کاشت گل را نداد .
دکتر دانيال کهريزي نگران خشک شدن گلهاي نيلوفري بود که براي کاشتن آورده بود. با کمک نيازي، مسئول فضاي سبز سراب نيلوفر و همکارانش گلها در ميان نيزارها به آب انداخته شد تا يک روز خوش آب و هوا براي کاشتن نيلوفر در کف درياچه در نظر گرفته شود.
تابستان سال ۹۳ و با تشديد خشکسالي و بهره برداري بي رويه چاه‌هاي مجاز و غير مجاز اطراف سراب نيلوفر اين درياچه که عمق آن براي مردم کرمانشاه نا معلوم بود و برخي اعتقاد داشتند که جام جهان بين در کف اين آب است. کاملا خشك شد و نيلوفرهاي آن نيز از بين رفتند. با خشک شدن سراب نيلوفر و سراب سبزعلي که در دامن خود گلهاي نيلوفر را مي پروراندند همه فکر مي کرديم خشکسالي پايان قصه گل نيلوفر بوده و ديگر شاهد اين گلهاي زيبا در سراب‌هاي استان نخواهيم بود. اما دکتر دانيال کهريزي از اعضاي هيئت علمي دانشکده کشاورزي دانشگاه رازي در سکوت و به دور از هر هياهو و شعاري اقدام به احياء، تکثير و پرورش گلهاي نيلوفر کرد.تنها دو ساقه نيلوفر توسط نيروهاي فضاي سبز سراب نگهدار ي شده بود که يکي از آنها به دانشکده کشاورزي کرمانشاه تحويل داده شد .
ناجي گل نيلوفر کرمانشاهي در گفتگويي اختصاصي با ميلکان در مهرماه سال گذشته گفت: همانطور که نجات گونه هايي از حيوانات مانند ببر مازندران و يا يوز پلنگ ايراني براي ما مهم است ارزش يک گونه گياهي نيز نبايد کمتر از آن باشد.
دکتر دانيال کهريزي حفظ گياهان را ارزشمند بر شمرد و گفت: از دست رفتن يک گونه گياهي زيان بزرگي براي هر کشور است . خيلي از کشورهاي دنيا با آگاهي از در معرض انقراض بودن يک گونه گياهي با هم فکري دانشمندان و صرف هزينه هاي بالا سعي در نجات آن گياه دارند.
بوته ضعيف را به آزمايشگاه کشت بافت گياهي آورديم و از طريق کشت سلول ، سلول‌ها را وادار به تکثير کرديم . توانستيم اين گونه را نجات بدهيم و در حال حاضر بالغ بر ۳۰۰ بوته داريم که در حوضچه‌هاي مختلف نگهداري و پرورش داده مي شود .
دکتر کهريزي در پاسخ به اينکه آيا در آغاز کار اميدي به احياء گل نيلوفر داشتيد عنوان کرد: چون تخصص ما بيوتکنولوژي است يک سلول را هم اگر زنده پيدا مي‌کردم باز اميد داشتم پس با اطمينان در اين راه قدم برداشتم. دلگرمي و تشويق‌هاي دکتر پاپزن نيز در اين راه براي ما دلگرمي خاصي داشت .
وي با اشاره به اينکه حدود۴سال به همراه چند تن از دانشجويان بر روي اين پروژه کار کرده‌اند تصريح کرد:به طور متوسط در طول اين۴سال سه نفر مستمر درگير کار بر روي احياء و تکثير گل نيلوفر بوده‌ايم. نيلوفر گونه‌هاي مختلفي دارد و در سراب نيلوفر و سراب سبزعلي سه نوع آن غالب بود که يک گونه آن نيلوفر زرد است با نام علمي “لوفرلوتا” که فقط و فقط در کرمانشاه يافت شده و گونه اي منحصر به فرد است. تا جايي که اطلاع داريم اين گونه در هيچ جاي دنيا يافت نمي‌شود. پس ما تمرکزمان را برروي اين گونه خاص گذاشتيم. هرچند در احياء گونه‌هاي ديگر هم کوتاهي نکرديم و آنها نيز آماده ارائه و تکثيرند.
ناجي نيلوفر کرمانشاهي در پاسخ به اين سوال که امکان دارد در تکثير سلولي به انواع خاص ديگري از نيلوفر و يا تنوع رنگي در نيلوفر کرمانشاهي دست پيدا کرد گفت: نيلوفر با تعداد برگهاي بيشتر و پهن تر گونه‌هاي مختلف و تنوع رنگي بيشتري دارد. ولي ما در تلاشيم که اين دو نوع نيلوفر را با هم تلاقي دهيم و ضمن حفظ اصالت نيلوفر زرد تنوع رنگي نيز به آن بدهيم . تنوع رنگ مي‌تواند زيبايي صد چندان به سراب‌ها بدهد و يکي از جاذبه‌هاي توريستي براي کرمانشاه محسوب شود.
فرداي همان روز باراني۲۹فروردين ماه در هوايي آفتابي و آرام بهترين فرصت براي کاشتن گلهاي نيلوفر بود . قايق‌هاي پايي سراب را سوار شديم و بهمن پرورش اين بار نه براي بيرون آوردن جنازه و يا نجات کسي از آب بلکه براي نجات نيلوفرها و بردن آنها به زير آب و کاشتن آنها در کف درياچه سراب نيلوفر که اين روزها لبريز شده است آماده مي شد .
دکتر کهريزي مي گفت:اين شيوه کاشت نيلوفر براي اولين بار است که اتفاق مي‌افتاد .
او در سايت‌هاي مختلف علمي دنيا جستجوکرده وانجام عمل اينچنيني يا مشابه اين روش را نيافته بود.
اين استاد دانشگاه مانند پدري که مي‌خواهد فرزندش را به داخل جامعه بفرستد نگران بود چون پرورش اين گل تا امروز با موفقيت انجام شده بود ولي دنياي پر تلاطم زير درياچه معلوم نيست با اين دست پرورده‌ها چه رفتاري داشته باشند . دکتر از يک طرف شوق کاشتن و به ثمر نشستن گلها را داشت و از طرف ديگر مي گفت: مي‌ترسم که اين گلها به ثمر ننشيند.
به او گفتم: نگران نباشيد اميدوارم که نتيجه بدهد و حتي اگر نتيجه ندهد شما تلاش خودتان را کرده‌ايد و اين ارزشمند است . در ضمن بازهم خواهيد کاشت تا سرانجام به نتيجه برسيد.
نيازي مسئول فضاي سبز و پارک سراب مي گفت: بازديد کنندگان از درياچه و بويژه ميهماناني که از شهرهاي ديگر مي آمدند مي‌پرسيدند اگر اين سراب نيلوفر است پس نيلوفرهايش کو ؟خدا را شکر که امروز مي بينم بازهم گلهاي نيلوفر به سراب بازگشتند.
گلهاي نيلوفر در درياچه کاشته شدند. دکتر کهريزي بخش زيادي از راه را رفته و ديگر نگهداري از اين گلهاي منحصربفرد وظيفه مسئولين است که چاه‌هاي غير مجاز اطراف درياچه را مسدود و ميزان برداشت از چاه ها را کنترل و از کشتهاي پر آب بر جلوگيري کنند.
برای دیدن گزارش تصویری کاشت نیلوفر کلیک کنید
