کشمکش کشت برنج

عبدالله مرادی – گروه اقتصادی میلکان مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان کرمانشاه درحالی کشت برنج و افزایش سطح زیر کشت آن را ناشی از تفهیم نا‌مناسب سیلاب می داند، که استاندار کرمانشاه ۱۹خرداد ماه در نشست کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید، کشت برنج و دیگر محصولات مجاز را آزاد اعلام کرد.
هیچ ممنوعیتی
در زمینه کشت‌های آبی نداریم
هوشنگ بازوند در این کارگروه با بیان اینکه هیچ ممنوعیتی در زمینه کشت‌های آبی در استان نداریم خاطر نشان ساخت: بخش کشاورزی استان کرمانشاه بر اثر بارش های سیل آسای فروردین ماه خسارت‌های بسیاری دید.
وی تصریح کرد: این بخش در سال جاری نیازمند حمایت ویژه است و در این راستا به جهاد کشاورزی اعلام کرده ایم که هیچ ممنوعیتی در زمینه کشت‌های آبی در استان اعمال نکنند.
پس از این دستور آزاد سازی کشت توسط مدیریت ارشد استان کشاورزان استان کرمانشاه به ویژه شهرستان‌های صحنه و هرسین اقدام به کشت گسترده محصول برنجی کردند که در آمد قابل توجهی نسبت به سایر کشتها دارد.
کشت برنج ناشی از عدم تفهیم مناسب سیلاب است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کرمانشاه در نشستی که در فرمانداری شهرستان صحنه برگزار شد حضور خود و مدیران شرکت در شهرستان صحنه را ناشی از اتفاقات و حوادث بعد از سیلاب دانست که منجر به توسعه بدون برنامه کشت برنج در این شهرستان گردید.
بهرام درویشی این روند افزایش سطح زیرکشت را مخاطره آمیز عنوان کرد و آن را ناشی از عدم تفهیم مناسب سیلاب دانست.
وی با اشاره به مخاطرات سیلاب و اثرات تعدی به حریم و بستر رودخانه‌ها عواقب خسارت‌بار سیل را ناشی از دستکاری‌های انسانی دانست و اظهار داشت: به صرف حجم زیادی از آبهای گذرا و سیلابی نباید بدون برنامه آب را مصرف کرد.
این مدیر وزارت نیرو در استان با اشاره به آمار و ارقام تعداد چاه‌های غیرمجاز در شهرستان صحنه، تعرض به سیستم جریان آب را عاملی برای توسعه چاه‌های غیرمجاز در پایین‌دست دانست.
وی بیلان منفی دشت و افزایش ۳۰۰ درصدی مصرف آب در شهرستان صحنه را بسیار خطرناک و جدی خواند و افزایش چاههای غیرمجاز را ناشی از سودجویی افرادی دانست که با تخریب منابع طبیعی و دست اندازی به حریم و بستر رودخانه‌ها و تعدی به حقوق حقابه برای پایین دست، شرایط را برای افزایش چاههای غیرمجاز فراهم می آورد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کرمانشاه با اشاره به اینکه در استان های غیرشمالی بر اساس قوانین و مقررات کشاورزان مجاز به کشت برنج نیستند خواستار برخورد قاطع و جدی با متخلفان شد.
وی ضمن اشاره به وضعیت بیکاری استان اظهار داشت: نباید به بهانه ایجاد اشتغال باعث تخریب و انهدام منابع آب و سرمایه‌های نسل بعد شد. اضافه برداشت خارج از قوانین و مقررات و پروانه های بهره برداری مانعی برای توسعه برنامه های حفاظتی منابع آب است.
درویشی با اشاره به این تفکر«که آب پایین دست می‌رود و پایین‌دست برنج کاری می‌کند من چرا نباید بکارم» آن را عذر بدتر از گناه دانست و اظهار داشت: مدیریت حوضه آبریز بر اساس سیاست‌های کلان وزارت نیرو شکل گرفته است و باید ضمن تبعیت از آن، الگوهای کشت متناسب با شرایط اقلیمی و محلی را ترویج داد.
وی افزود: در جریان‌سیلاب فروردین‌ماه سالجاری استاندار ساعی استان از سیل به عنوان فرصت مغتنمی برای بهره وری بیشتر در کشاورزی و جبران خسارت زارعینی یاد کرد که اراضی کشاورزی آنان آسیب دیده است و در هیچ یک از نشستها هیچ‌فرمانی برای توسعه کشت برنج و سوء استفاده قلیل افراد سودجو صادر نشده و سیاست مدیریت ارشد استان بر اصل حفاظت از منابع آب به عنوان یک‌سرمایه ملی استوار است.
در پنجمین جلسه شورای معاونین و مدیران ارشد شرکت آب منطقه ای حسین رضا حیدری مدیر امور منابع آب صحنه با اشاره به افزایش سطح زیر کشت برنج در این شهرستان تا یک هزار و ۱۴۴ هکتار، این افزایش سطح کشت برنج را تعدی آشکار به منابع آب دانست و خواستار برخورد قانونی با خاطیان شد.
کشت ۸۰درصد از مزارع برنج از آبهای سطحی تامین می شود
فرماندار صحنه نیز با اشاره به حدود یک هزار و ۱۵۰ هکتار اراضی زیرکشت برنج امسال که ۹۰۰ هکتار آن از آبهای سطحی تامین می‌شود، خاطرنشان ساخت: باید زمینه را از همین امروز با انرژی بیشتر برای سال آینده هموار کرد تا دوباره شاهد چنین تخلفات و تعدی به منابع آب نباشیم. حیدری برداشت‌های غیرمجاز و مباحث حقابه بری در پایین دست و بروز مناقشات و تنشهای اجتماعی را ناشی از عدم توزیع مناسب آب و یا سودجویی برخی افراد در تعدی به جریان آب دانست و خواستار هماهنگی و همکاری تنگاتنگ با شرکت آب منطقه‌ای برای جلوگیری از مناقشات اجتماعی ناشی از سو مدیریت در آب شد.
وی مدیریت منابع آب برای تعاملات اجتماعی و جلوگیری از مناقشات را برای صیانت از این سرمایه حیاتی بسیار ضروری خواند و با اشاره به تعاونی آب بران و سابقه میرابها بر لزوم تمرکز بیشتر بر مدیریت منابع آب و حقوق حق‌آبه برآن تأکید کرد.
کشاورزان در بلاتکلیفی تدابیر متناقض
حالا کشاورزان که با فرمان مدیریت ارشد استان گام پیش گذاشته اند و اقدام به کشت برنج کرده‌اند مورد غضب ،خشم و… قرار می‌گیرند . عدم مدیریت یکپارچه در استان این بخش را نیز همچون دیگر بخشهای اقتصادی با مشکل مواجه خواهدکرد. کشاورزان کرمانشاهی به واسطه همین بی تدبیری ها از مزارع کشاورزی مرغوبی که دارند باید تنها چند محصول محدود را کشت کنند. اینکه کشت برنج برای استانی همچون کرمانشاه با شرایط اقلیمی آب و هوایی مناسب نیست را همه قبول دارند اما اینکه آب‌های سطحی که بلا استفاده خواهد ماند می تواند با هدایت به داخل مزارع هم وضعیت سفره‌های زیر زمینی را تقویت کند و هم برای یک سال هم که شده کشارزان از تلاش خود در زمین‌های کشاورزی سود قابل توجه ببرند یک سوی دیگر قصه است.
بی برنامگی و سردرگمی جهادکشاورزی موجب بلاتکلیفی کشاورزان شده است .عدم وجود دستور العمل قابل اجرای الگوی کشت در راستای کاهش محصولات آب‌بر با بازدهی کم اقتصادی همچون صیفی جات از یک سو و تنها تلاش برای افزایش میزان تن بر هکتار در محصولات از سوی دیگر نشان از بی توجهی به چهار مؤلفه امنیت غذایی، سودآوری، ارز آوری و میزان مصرف آب است.
دوگانگی اجرای قانون است که موجب بی توجهی و تخطی از آن می شود و چون کشت برنج در استانهای پایین دست رودخانه ای کرمانشاه اتفاق می افتد و حدود ۸۰درصد این کشتهای مورد بحث از آب های سطحی آبیاری می شود این حس را به وجود آورده است که ما چرا از این آب ها بهره کافی را نبریم.