رضوان شاه آبادی – گروه اجتماعی میلکان
نفس زنان کنارم روی نیمکت پارک نشست ، پیدا بود که ماه آخر بارداری‌اش است. از شوق مادر شدن چشم هایش برق می زدو هوای تازه را با نفس های عمیق به ریه هایش می کشید .کم کم شروع به صحبت کردیم حرف هایمان از مزایای سحرخیزی و ورزش صبحگاهی خیلی زود به جایی رسید که او گفت از زایمان می ترسد و دوست دارد زایمان در آب انجام بدهد . اما در کرمانشاه جایی را نمی شناسد یا شاید هم وجود ندارد که این نوع زایمان را انجام دهد. وقتی در خصوص بیمارستان معتضدی از او سوال کردم وگفتم : مرکزی است که سالها ما کرمانشاهی آن را به عنوان مرکز تخصصی و زنان زایمان میشناسیم حتماً این امکانات را دارد در جوابم گفت: پرس و جو کرده و به این نتیجه رسیده که مدتی میشود امکان زایمان درآب را دراین بیمارستان حذف شده است بعد شروع کرد از تاثیرات این نوع زایمان برایم گفت و اینکه در نهایت تصمیم گرفته است فرزندش را در استان دیگری که امکان این زایمان وجود دارد به دنیا بیاورد.
بعد از چند دقیقه او خداحافظی کرد ورفت اما نمی دانست سوال های زیادی گوشه کنار ذهنم جا گذاشته است. سوال‌هایی که من تصمیم داشتم دنبالشان کنم تا جوابی قانع کننده برایشان بیابم.
با یک بررسی اجمالی دریافت اندکی اطلاعات از اینترنت به آمار مقایسه ای عجیبی برخوردم. به عنوان مثال: استان زنجان در سال ۹۷ و ۹ ماهه اول سال ۹۸ ، ۳۱ هزار و ۱۱۰ مورد زایمان داشته که بالغ بر ۶هزار مورد آن زایمان درآب بوده‌است این در حالی است که استان کرمانشاه در مدت زمان مشابه ۵۰هزار و ۱۵۴۰ مورد زایمان داشته که تنها ۵ مورد آن زایمان در آب بوده است.
بعد از چند روز انتظار بالاخره وقت مصاحبه را از ریاست بیمارستان معتضدی گرفتم.
مژگان رجعتی ریاست بیمارستان متعضدی میگوید: زایمان در آب یک زایمان فیزیولوژیک است و از آب ۳۵تا۳۷درجه سانتیگراد با توجه به دمای بدن مادر استفاده می شود به نحوی که مادر درآب احساس راحتی و آرامش کند در این حالت عضلات شل می شود، وزن حجمی کاهش پیدا کرده و بدن از حالت سنگینی خارج میشود.
وی می افزاید: تاریخچه این نوع زایمان به سال های دور می رسد، سرخپوست‌ها مادرانی که زایمان سخت داشتند را در بشکه های آب گرم قرار میدادند تا زایمان راحت تری داشته باشند. این روش امروزه به صورت مدرن در زایشگاه هایی که مجهز به وان های آب گرم هستند انجام میشود.
رجعتی با اشاره به اینکه این نوع زایمان در بعضی از بیمارستانهای کشور انجام میشود گفت: بیشتراین نوع زایمان در کشورهای اروپایی انجام میشود که از بین آنها آلمان بیش ترین زایمان درآب را دارد در این کشور این نوع زایمان متقاضی های زیادی دارد.
این متخصص زنان و زایمان اظهارداشت :زایمان در آب موجب آرامش مادر ، احساس امنیت نوزاد و انجام راحت مانور ها و حرکاتی که مادر زمان زایمان انجام می‌دهد میشود. همچنین گردش خون و اکسیژن رسانی بهتر صورت می گیردو در نهایت لگن راحت تر جا باز می کند. همه این موارد موجب می شود زایمان راحت تر و کم درد تر انجام شود.
وی افزود: مادرانی که فشار خون و تب دارند یا مبتلا به بیماری خاصی هستند و نیز در مواردی که کیسه آب پاره شده باشد نمیتوان این زایمان را انجام داد.
رجعتی با اشاره به اینکه معایب و آسیب های این نوع زایمان تا ۹۵درصد در مطالعات رد شده است میگوید : به عنوان مثال یکی از خطراتی که برای زایمان در آب گفته میشود ورود میکروب به کیسه آب است که با توجه به مطالعات فشار اسموزی کیسه آب بیشتر از آب معمولی است که زایمان درآن انجام می شود پس امکان حرکت میکروب ها به سمت بدن نیست و مورد دیگر خطربلعیدن آب توسط نوزاد (رفتن آب در ریه نوزاد )است اما بعد از زایمان قبل از بریدن بند ناف نوزاد خیلی سریع روی سینه مادر قرار میگیرد و لبه وان کشیده می شوند. وچون بند ناف خارج از آب بریده میشود پس امکان انتقال میکروب و ایجاد عفونت از این راه نیز نیست.
وی تصریح کرد: آرامش ایجاد شده به وسیله زایمان در آب از طریق افزایش ترشح هورمون اندورفین(مسکن طبیعی بدن )است. که در بدن همه ما وجود دارد و در مواقع خاصی ترشح میشود.
وی افزود: دستگاه های لازم روی شکم مادر گذاشته می شود که قلب جنین مرتب چک شود . توصیه می شود مادران مایعات فراوان بنوشند . برای از جلوگیری خستگی ، بالارفتن فشارخون و افزایش ضربان قلب مادر طولانی مدت درآب قرار نمیگیرد و تنها دو ساعت آخر درد زایمانی به داخل وان هدایت می شود.
ریاست بیمارستان معتضدی با اشاره به نقدینگی اندک و تعداد بالای بیماران بی بضاعت در این بیماستان گفت: در بیمارستان معتضدی به دلیل مشکلات فیزیکی فضا ، ایرادات فنی و بار مالی که این نوع زایمان برای بیمارستان دارد، بخشی که پیش از این برای زایمان در آب فراهم شده بود حذف شده ودیگر چنین امکانی در این بیمارستان وجود ندارد.
وی درپایان گفت : در بیمارستان معتضدی روش های کاهش درد زایمان استفاده از دارو های مخدر، رایحه درمانی، بی حسی کمر به پایین و ماساژ درمانی است. مادران پس از هفته ۲۰بارداری می توانند برای شرکت در کلاس ها ثبت نام کند. همچنین یک نفر همراه در صورت شرکت در کلاس ها میتواند هنگام زایمان کنار مادر باشد. این کلاس ها به صورت رایگان در ۸ جلسه برگزار می شود.
با توجه به اینکه بخش زایمان بیمارستان امام رضا اسفند ماه سال گذشته افتتاح شد راهی این بیمارستان شدم تا درمورد شرایط و خدمات زایمان که توسط این بیمارستان ارائه می شود بیشتر بپرسم
به محض ورود با صف طولانی آسانسور مواجه شدم از پله ها راهی بخش زایمان شدم. طبق تصوری که عموم مردم از بیمارستان امام رضا دارند انتظارداشتم با یک بخش شلوغ روبه رو باشم اما به محض ورود به بخش، تصورات ذهنی ام بهم خورد ؛ به معنا واقعی آرامش در بخش حکم فرما بود.
مربی آموزش به مادران بارداربا نشان دادن اتاق مخصوص زایمان در آب توضیح داد: بخش ال دی ار (زایمان) بیمارستان امام رضا با اعتبار هشت میلیارد ریال اسفند۹۷ افتتاح شد . میتوان گفت مجهزترین بخش زایمان در غرب کشور است و در آن به کلیه نیاز های مادر،نوزاد و همراه توجه شده همین طور اتاق ها به صورت لحظه ای مانیتورینگ می شوند و ما کوچک‌ترین تغییرات در حال مادر و نوزاد را متوجه می شویم. این بخش دارای۷ اتاق است که در یکی مقدمات زایمان انجام می شود.
آمنه چشمه کبودی توضیح داد: به دلیل اینکه زایمان در آب در استان کرمانشاه اتفاقی تازه است مردم هنوز اطلاع از ارائه این خدمات در بیمارستان امام رضا ندارند.
وی گفت : از ۸۰۰مورد زایمانی که از سال گذشته در این بیمارستان انجام شده تنها ۵ مورد زایمان در آب بوده است که همه موارد زایمان های موفقی بودند.
وی با اشاره به اینکه مادران به محض اطلاع یافتن در مورد این زایمان استقبال خوبی داشتند گفت: اما هر مادری نمیتواند کاندید زایمان در آب شود. به طور کلی مادرانی که بارداری نرمالی داشته باشند و مبتلا به بیماری خاص زنان نباشند میتوانند از این امکان استفاده کنند.
این کارشناس مامایی که دارای ۲۸ سال سابقه کاری است مهم ترین عامل کاهش درد زایمان را نترسیدن دانست و گفت: به صورت کلی دید مردم نسبت به زایمان در آب منفی شده است. به علت ترس های بیهوده تمایل به سزارین دارند در صورتی که زایمان طبیعی برای مادران مفید تر است. از اول خلقت زایمان طبیعی با انسان همراه بوده. اگرما پیش از زایمان آرامش مادران را فراهم کنیم تا حدودی دردهایشان کاهش پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: یک همراه آموزش دیده می تواند خیلی به آرامش و احساس امنیت مادرکمک کند بر همین اساس خانم ها پس از هفته ۲۰بارداری میتوانند به همراه یک فرد امین به صورت رایگان در کلاس ها شرکت کنند پس از پایان کلاس که هشت جلسه می باشد برای فرد همراه کارت صادر میشود تا موقع زایمان کنار خانم باردار باشد. کلاس های آموزشی مادران باردار روز های شنبه،یک شنبه،سه شنبه و چهار شنبه برگزار می شود.
چشمه کبودی افزود:شرکت در کلاس ها واقعا موثر است،زیرا که ما صفر تا صد مراقبت های بارداری ، علائم خطر،ورزش های مخصوص بارداری و ماساژ هایی که در کاهش درد موثراست را آموزش می دهیم.
وی افزود: در هر اتاق تخت های مربوط به زایمان در چندین حالت قرار می گیرند و تمام مراحل پیش از زایمان،زایمان و پس از زایمان روی یک تخت انجام می شود. که این موجب آسایش مادران می شود. دوساعت بعد از زایمان اگر حال مادرو نوزاد نرمال و خوب باشد به بخش دیگری منتقل می شوند و اکثر موارد پس از ۲۴ساعت مرخص می شوند.
در پایان این کارشناس مامایی در مورد روش های کاهش درد زایمان طبیعی در بیمارستان امام رضا گفت: ماساژ درمانی(توسط همراه یا ماما همراه)، گاز انتونکس، رایحه درمانی،موسیقی درمانی، و دستگاه «تنس»است که تمام موارد رایگان است بجز استفاده از دستگاه تنس که در این مورد ۱۵۰۰۰۰تومان هزینه گرفته می شود.
با توجه به اینکه چنین امکاناتی برای مادران کرمانشاهی فراهم است انتظار می رود تبلیغات و اطلاع رسانی به صورت گسترده تری انجام شود.
