• امروز : پنج شنبه - ۹ فروردین - ۱۴۰۳
  • برابر با : Thursday - 28 March - 2024
3

قلیان، دروازه اعتیاد!/ “تنباکو علیه سلامتی”

  • کد خبر : 3146
  • 05 خرداد 1397 - 21:26

نگار حسینی- گروه اجتماعی میلکان ۳۱ می میلادی مصادف با ۱۰ خرداد شمسی روز جهانی بدون دخانیات است؛ روند رو به رشد گرایش به مواد دخانی، افزایش اعتیاد و متعاقب آن آثار سوء دخانیات بر روی سلامت انسان کشورهای عضو در بهداشت جهانی را برآن داشت تا در سال ۱۹۸۷ یک روز را با عنوان […]

نگار حسینی- گروه اجتماعی میلکان
۳۱ می میلادی مصادف با ۱۰ خرداد شمسی روز جهانی بدون دخانیات است؛ روند رو به رشد گرایش به مواد دخانی، افزایش اعتیاد و متعاقب آن آثار سوء دخانیات بر روی سلامت انسان کشورهای عضو در بهداشت جهانی را برآن داشت تا در سال ۱۹۸۷ یک روز را با عنوان روز بدون دخانیات معرفی کنند.هدف از نامگذاری این روز تشویق افراد به ترک مصرف دخانیات در یک بازه زمانی ۲۴ ساعته و در نهایت جلب توجه ایشان به تاثیرات مخرب مواد دخانی بر سلامت است. سال ۲۰۱۸ با شعار “تنباکو علیه سلامتی” به استقبال روز جهانی بدون دخانیات خواهد رفت. البته ایران با شیوه ای متفاوت و شعاری مجزا در طول یک هفته از پنجم تا یازدهم خرداد به اهمیت این موضوع می پردازد.
کارشناس مسول سلامت محیط شهرستان کرمانشاه می گوید: طی چند سال گذشته مصرف قلیان ضمن افزایش، در بین جوانان ایرانی شیوع پیدا کرده بر همین اساس امسال هفته بدون دخانیات در کشور ما با عنوان “قلیان سمی برای خانواده هاست” نامگذاری شده است.
متاسفانه سن مصرف مواد دخانی در ایران کاهش یافته و حتی به مرز ۱۰ سالگی و کمتر نیز رسیده و متعاقب آن عوارض و بیماری های مزمن وحاد مرتبط با مصرف دخانیات هم روز به روز بیشتر می شود.
قانون ملی مبارزه با دخانیات کامل ترین و جامع ترین اهرم برای پیشگیری و کاهش مصرف مواد دخانی است اما به گفته بهمن خدادادیان اجرای این قانون منوط به پای کار آمدن تعدادی از وزارتخانه‌ها و ارگان‌هاست.
وی اظهار می کند: قانون ملی مبارزه با دخانیات سال ۸۵ در مجلس تصویب و سال بعد دستورالعمل آن منضم به شرح وظایف دستگاه های مرتبط ابلاغ شد اما هنوز پس از گذشت ۱۱ سال موفق به اجرای آن در سطحی قابل قبول نشده ایم که در نهایت منتج به کاهش سن مصرف، افزایش تعداد و شیوع بیماری های ناشی از مصرف مواد دخانی نظیر انواع سرطان ها، بیماری های قلبی عروقی، فشارخون، سکته های قلبی و مغزی و… شده است.
الان در دنیا حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر سیگاری هستند و پیش بینی کرده اند که تا سال ۲۰۲۵ این رقم به یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون نفر افزایش پیدا کند . در ایران نیز براساس آمار موجود بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون نفر سیگاری هستند و برآورد شده که سالانه ۶۵ میلیارد نخ سیگار معادل سه میلیارد و ۲۵۰ میلیون پاکت در کشور مصرف می شود متاسفانه به ازای هر یک میلیون نخ سیگاری که مصرف می شود یک نفر کشته داده ایم.
به گفته خدادادیان گزارش ها حاکی است در ایران سالانه بین ۶۰ تا ۶۵ هزار نفر مرگ و میر ناشی از مصرف دخانیات داریم و سه برابر همین عدد بروز عوارض ناشی از مصرف دخانیات در افرادی است که به طور غیر مستقیم در معرض دود سیگار و مواد دخانی قرار دارند.
وی می گوید: از ۶۵ میلیارد نخ سیگار مصرفی ۲۵ میلیارد نخ آن وارداتی است که منجر به خروج ارز هنگفتی از کشور می‌شود و سالانه ۱۵۰ میلیارد تومان به جیب وارد کننده ها می رود.
در ایران روزانه بیش از پنج میلیارد تومان هزینه مصرف سیگار برآورد شده و بیش از سه برابر این رقم در روز صرف هزینه بیماری های ناشی از مصرف دخانیات می‌شود.
کارشناس مسول سلامت محیط شهرستان کرمانشاه می گوید: معضل جدیدی که اخیرا با آن مواجه هستیم این است که قبح دخانیات در ایران شکسته به طوری که الان پدر با پسر، پدر با دختر، دختر با مادر و در بعضی موارد اعضای خانواده دور هم می نشینند و خیلی راحت با هم سیگار می کشند، قلیان هم که دیگر از مرز گذشته و گرایش به مصرف آن در بین خانواده ها افزایش یافته است.
در بحث قلیان خطری جدی مصرف کنندگان را تهدید می کند؛ امروزه سر گل قلیان فقط تنباکو نیست بلکه آن را با مواد روانگردانی نظیر شیشه، آنفتامیک، متادون و… آغشته می کنند بنابراین می توان گفت قلیان دروازه مرگ است.
به تعبیر خدادادیان دخانیات چهارراه اصلی ورود به شهر اعتیاد است، ۹۹ درصد افرادی که معتاد شده اند اول سیگاری بوده‌اند، سیگاری های قهاری که روزانه بین سه تا پنج پاکت سیگار مصرف می کرده اند قلیان هم کمتر از سیگار نیست چون هر وعده مصرف آن ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد که معادل ۸۰ تا ۱۰۰ نخ و ۲ تا پنج پاکت سیگار است.
مبتنی بر اهداف و اهمیت مبارزه با دخانیات هر روز این هفته یک عنوان دارد؛ شنبه جوانان علیه قلیان، یکشنبه خانواده سالم با دوری از قلیان، دوشنبه، قهوه خانه سالم عاری از دخانیات، سه شنبه، دوری از دخانیات حق شهروندی، چهارشنبه، تعهد و مسئولیت اجتماعی در پیشگیری از دخانیات، روز ششم دوری از قلیان برای سلامت قلب و روز آخر آموزه های دینی علیه قلیان نامگذاری شده است.
برگزاری کارگاه های آموزشی برای دانشجویان با دعوت از سمن ها، آموزش خانواده ها توسط رابطین بهداشت در محلات و آموزش رابطین ادارات با محوریت بحث پیرامون اشاعه فرهنگ دوری از مصرف دخانیات، نظارت ویژه از طریق اخذ حکم قضایی برای جمع آوری قلیان ها و برخورد با مراکز عرضه قلیان و سخنرانی در نماز جمعه اهم برنامه هایی است که در هفته بدون دخانیات اجرا می شود.
خدادادیان می گوید: سال گذشته حدود ۱۳ هزار قلیان از سطح شهر کرمانشاه جمع‌آوری و تعدادی از مراکز عرضه قلیان پلمب شد که در نهایت با اخذ تعهد فتح پلمب شدند، ولی متاسفانه همچنان بر روند سابق خود باقی هستند. بر همین اساس امسال تعهدات را به اجرا می گذاریم همچنین به دنبال احکام قضایی جدیدی هستیم.
برای کنترل عرضه قلیان باید نظارت را بیشتر کنیم و برای پیشگیری و کاهش مصرف می بایست با هماهنگی و همکاری ارگان های دست اندرکار مانند اداره ورزش و جوانان، شورا، شهرداری و.. ضمن تدبیر و تدوین برنامه های مهیج، مفرح و آموزشی میل به گرایش نسبت به دخانیات را در جوانان از بین برد.
خدادادیان اظهار می کند: قانون ملی مبارزه با دخانیات چندین وزارتخانه را درگیر می‌کند این دستگاه ها پای کار نیستند بخشی از آن به وزارت بهداشت بر می گردد که نتوانسته تعامل خوبی ایجاد کنند و بخشی دیگر متوجه وزارت کشور و فرمانداری‌هاست، وزارت دادگستری و دستگاه های قضایی نیز در بحث برخورد قضایی با افرادی که به اشاعه قلیان و مواد دخانی مبادرت دارند دخیل است و بخشی هم به قوانین جانبی که می بایست مجلس برای تکمیل و افزایش برخوردهای قانونی مقرر می کرد مربوط است.
متاسفانه طی چند سال گذشته قوانینی از سطح مجلس گذشت که بنابر آن قلیان زیاد مشکلی ندارد چون به عنوان عامل توسعه گردشگری مطرح است.
اگر همه دستگاه ها برای اجرای قانون ملی و جامع مبارزه با دخانیات متحد شوند و از موازی کاری پرهیز شود می توان به حل این مشکل امیدوار بود.
اینطور که پیداست قانون هست و اجرا نیست! در هر حال عامل اصلی در اپیدمی شدن معضل مصرف دخانیات را باید در افزایش تقاضا جست که ریشه درعوامل فرهنگی و اجتماعی بیشماری دارد هر چند که عرضه نیز بی تقصیر نیست.
بحث نظارت و سیاستگذاری دخانیات بر عهده اداره نظارت بر کالاهای دخانی واقع در مجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
به گفته سرپرست اداره بازرگانی داخلی سازمان صنعت، معدن و تجارت کرمانشاه به طور کلی سه اتحادیه خواروبارفروشان، سقط فروشانو لبنیات مجاز هستند به واحدهای خرده فروشی که دارای پروانه کسب معتبر از این سه اتحادیه هستند مجوز توزیع دخانیات اعطا کنند.
بهزاد حاتم زاده می گوید: مرکز نظارت بر دخانیات وزارت صنعت، معدن و تجارت در بحث سیاستگذاری یک نگاه فرهنگی جدی را دنبال می کند که مبنی بر آن فروش دخانیات در یکصد متری اماکن فرهنگی، آموزشی و مذهبی ممنوع است و هر واحد صنفی یا دست فروشی در نزدیکی این مراکز اقدام به فروش نماید متخلف محسوب شده و با آن برخورد می شود.
وی اظهار می کند: با توجه به سیاست هایی که در واحد نظارت بر دخانیات تدوین و اعمال شده واردات دخانیات بسیار کاهش پیدا کرده که علاوه بر جلوگیری از خروج ارز منجر به کاهش آمار قاچاق نیز شده است. لازم به ذکر است تولید داخلی جایگزین این واردات شده و تولید کنندگان گاها با بعضی از برندهای خارجی مشترکا اقدام به تولید می کنند.
عرضه برندهایی مجاز است که شناسه کالای داخلی را دارند و با آرم خاصی که به شکل “پوتین” است مشخص شده اند این برندها در داخل تولید و یا اینکه به صورت قانونی وارد می شود.
حاتم زاده ضمن بیان اینکه سیاست های اعمال شده توسط مرکز نظارت بر دخانیات موفق بوده چنین گزارش می دهد: طی مقایسه ای که در فواصل سالهای ۹۳ تا ۹۶ صورت گرفته در سال ۹۳ تولید داخلی سیگار ۲۹ میلیارد نخ بوده که این رقم در سال ۹۶ به قریب ۵۰ میلیارد نخ افزایش یافته، میزان واردات دخانیات نیز از ۳/۱۳ میلیارد نخ در سال ۹۳ به ترتیب به چهار و ۲ میلیارد نخ در سال های ۹۵ و ۹۶ کاهش پیدا کرده است.
میزان قاچاق نیز از ۱۲ میلیارد نخ در سال ۹۳ به شش و سه میلیارد نخ در سالهای ۹۵ و ۹۶ کاهش پیدا کرده است.
وی می گوید: برآورد مصرف طی این سالها بر روی رقم ۵۵ میلیارد نخ ثابت بوده است، با توجه به سیاست های امروزه و افزایش واحد های تولیدی از هفت به ۱۷ واحد در حال حاضر به سمتی می رویم که از مجموع ۵۵ میلیارد نخ سیگار مصرفی ۸۰ درصد آن تولید داخل باشد بنابراین از قاچاق و واردات که منجر به ارزبری زیادی می شود جلوگیری به عمل می آید.
حاتم زاده اضافه می کند: برنامه این است که به سمت افزایش تولید، به صفر رساندن قاچاق، به حداقل رساندن واردات و محقق کردن هدفگذاری صادرات ۱۰ میلیارد نخ سیگار تا سال ۹۹ پیش برویم.
متاسفانه امروزه قلیان و دیگر مواد دخانی به عنوان عوامل تفریحی و سرگرمی ساز در بین طبقات مختلف سنی و خصوصا جوانان شناخته شده که این معضلی جدی است بنابر این گزارش بعید به نظر می رسد با اعمال کنترل و ریزکردن نظارت ها بتوان تمایل به مصرف مواد دخانی را کاهش داد چون اصل معضل اینجاست؛ اهمیت موضوع توسط عموم جامعه جدی گرفته نمی شود حداقل روند رو به رشد میل به دخانیات بیانگر همین مطلب است.
پاسخ به اینکه چاره چیست جدا مشکل است ظاهرا باید به دنبال نسخه ای جدید با تکیه بر ابعاد روانشناختی و تربیت فردی بود.

لینک کوتاه : https://www.milkanonline.ir/?p=3146

برچسب ها

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.